yêu người yêu đất yêu quê
là tình yêu phải như nước trong phải như lá mới
lich sử Việt cận đại (chẳng may) đã bị chuyên chính khoác áo nhân từ
khiến cho không ít kẻ khù khờ hùa theo tung hô cổ vũ
lửa khơi tình
tình tàn phai theo lửa
Huy Cận là điển hình cho phản phúc một thời
Lửa Thiêng của "ngậm ngùi nắng chia nửa bãi điệp điệp tràng giang"
đã bị vây khổn bởi mưu đồ xuẩn động vong thân
bị vô sản tàn bạo uy hiếp
ông đành buông bỏ nhân cách
để trôi theo hư vinh cơm áo
lửa thiêng tráo thành ma trơi đom đóm
mù quáng rêu rao
đôi lúc nhớ Huy Cận
tôi tìm lại Lửa Thiêng
nghe đâu đó vẫn còn chút hơi ấm của xuân thì
thời chưa bị quỉ ma ám ảnh
Nguyễn Đức Bạtngàn
(2001)
---
Thơ HUY CẬN
Gánh Xiếc
Có chàng ngơ ngác tựa gà trống
E đến trăm năm còn trẻ thơ
Tám tuổi một chiều trong rạp xiếc
Yêu nàng cưỡi ngựa uốn thân tơ
Điệu kèn rộn rịp nâng chân ngựa
Nhịp với lòng trai mở cánh yêu
Nhạc buồn thu chở hồn đường sá
Lẫn với hùm, voi gái lệ kiều.
Gái lệ kiều đi với ngựa voi
Về nhà đứa bé vẫn đùa chơi
Nhưng lòng trẻ đã theo đoàn xiếc
Xếp với màn tơ của rạp đời
Gánh xiếc đi qua chỉ một lần,
Bây giờ có lẽ đã chia tan...
Và nàng cưỡi ngựa đâu rồi nhỉ
Ngơ ngác chàng trai tự hỏi thầm
Vạn Lý Tình
Người ở bên trời ta ở đây
Chờ mong phương nọ ngóng phương này
Tương tư đôi chốn tình ngàn dặm
Vạn lý sầu lên núi tiếp mây
Nắng đã xế về bên xứ bạn
Chiều mưa trên bãi nước sông đầy
Trông vời bốn phía không nguôi nhớ
Dơi động hoàng hôn thấp thoáng bay
Cơn gió hiu hiu buồn tiễn biệt
Xa nhau chỉ biết nhớ vơi ngày
Chiếu chăn không ấm người nằm một
Thương bạn chiều hôm sầu gối tay
Trình Bày
Tôi sẽ đến trước mặt người, Thượng Đế!
Để kêu than, khi tôi đã lìa đời;
Khi lá rụng, và hồn tôi đã xế,
Sang bên kia thế giới của loài người.
Trước Thượng Đế hiền từ tôi sẽ đặt,
Trái tim đau khổ héo thuở trần gian.
Tôi sẽ nói: "Này đây là nước mắt,
Ngọc đau buồn, nguyên khối vẫn chưa tan,
Người biết đấy, lòng tôi trong trắng lắm,
Người cho sao tôi giữ vậy, như gương;
Mặt trời đẹp, sắc đời đua nở thắm,
Tôi đã đành mang nặng nghiệp yêu thương.
Từng bước lạnh teo, một mình lủi thủi,
Tin ngây thơ: hồn sẽ hiểu qua hồn,
Tôi đâu biết thịt xương là sông núi
Chia biệt người ra từng xứ cô đơn.
Cả linh hồn, tôi đem cho trọn vẹn;
Vốn nhà nghèo không quen thói bán buôn,
Đến những kẻ mới vờ duyên hứa hẹn,
Tôi cũng cho trọn vẹn cả linh hồn.
Đầu gối rã rời, tôi đứng chờ đã mệt;
Tôi trông mong hai mắt tối đen rồi,
Tôi đã khóc những đêm sầu đến chết
Thuở trần gian - xin Thượng Đế thương tôi.
Tuổi non dại lòng tôi say mến bạn,
Khi thanh xuân, tôi mỏi chạy theo tình.
Nhưng cô độc đã thầm ghi trên trán,
Lòng lạc loài ngay từ thuở sơ sinh.
Lòng tôi đây, trọn một đời thương nhớ;
Hồn tôi đây, thiên hạ bỏ đìu hiu;
Người nhìn xem, chân tôi muôn dấu rổ,
Thủng gai đời, đây tay vói tình yêu.
Hỡi Thượng Đế! tôi cúi đầu trả lại,
Linh hồn tôi đà một kiếp đi hoang.
Sầu đã chín, xin Người thôi hãy hái!
Nhận tôi đi, dầu địa ngục, thiên đường."
Rồi tôi khóc, và đầu tôi ngã gục,
Mắt tôi mờ, và tay của tôi xuôi.
Không biết nữa, thiên đường hay địa ngục,
- Quên, quên, quên đã mang trái tim người.
HUY CẬN
(trích Lửa Thiêng, 1940)
